Niedrożność dróg łzowych

NIEDROŻNOŚĆ DRÓG ŁZOWYCH

U zdrowych, urodzonych o czasie dzieci, dość często możemy spotkać się z częściową lub całkowitą niedrożnością dróg łzowych.

Anatomia dróg łzowych

Kontakt

SPECJALISTYCZNY OŚRODEK OKULISTYCZNY I Sp. z o.o. sp.k. / Wrocław
www.okulisci.wroclaw.pl
tel. 71 344 42 27
tel. 71 344 79 62

 

B&M MEDYK Legnica Przychodnia Lekarska
Sp. z o.o. / Legnica
www.medyk.legnica.pl
tel. 76 852 52 43
tel. 76 856 50 61
e-mail: kobierzycka@drokulista.pl

Prawidłowe drogi odpływu łez: W prawidłowych warunkach łzy wytwarzane są w gruczole łzowym, skąd dostają się na powierzchnię oka, omywając ją. Następnie, łzy zbierane są z powierzchni oka przez kanaliki łzowe (kanalik łzowy górny i kanalik łzowy dolny), które łącza się w kanalik łzowy wspólny. Z kanalików łzowych, łzy dostają się do woreczka łzowego, potem do przewodu nosowo-łzowego i przez przewód nosowo-łzowy do nosa, a następnie są połykane.

Fizjologia dróg odprowadzających łzy (J.Kański)

Niedrożność dróg łzowych: Istnienie przeszkody w jakimkolwiek miejscu drogi odpływu łez (niedrożność dróg łzowych) uniemożliwia ich prawidłowy spływ i może powodować łzawienie. Tak więc, łzawienie jest najczęstszym objawem niedrożności dróg łzowych „kanalików” u dzieci. Jeśli łzy ulegną zainfekowaniu przez bakterie, dołącza się obecność ropnej wydzieliny. Czasem ropienie oka jest dominującym, a nawet jedynym objawem niedrożności dróg łzowych.

Najczęstszą przyczyną wrodzonej niedrożności dróg łzowych jest zastawka Hasnera, zlokalizowana w dolnej części przewodu nosowo-łzowego. U większości małych dzieci udrażnia się ona samoistnie w okresie okołoporodowym, ale czasem jej udrażnianie jest opóźnione lub nie następuje. Dlatego objawy niedrożności dróg łzowych (łzawienie, ropienie) mogą pojawić się już u noworodka czy niemowlęcia.

Anatomia dróg odprowadzających łzy (J.Kański)

PŁUKANIE I SONDOWANIE DRÓG ŁZOWYCH U DZIECI

Procedurę płukania i sondowania dróg łzowych wykonuje lekarz okulista z doświadczeniem w tym zakresie. Procedurę tą wykonuje się w warunkach sali operacyjnej lub zabiegowej. Dobrze, jeśli lekarz okulista, w razie potrzeby wykonuje obie procedury jednoczasowo. Do szóstego miesiąca życia zabieg wykonuje się zwykle w znieczuleniu miejscowym (kroplowym). Powyżej szóstego miesiąca życia może istnieć już konieczność znieczulenia ogólnego dziecka.

Jeśli objawy niedrożności utrzymują się 5-6 miesięcy lub są nasilone, zwłaszcza intensywne ropienie, to nie warto zwlekać ze specjalistycznym zabiegiem. Zwlekanie z wykonaniem procedury płukania/sondowania może utrudnić jej wykonanie i zmniejszyć jej skuteczność. Dodatkowo, długo otrzymujący się stan zapalny w kanalikach może prowadzić do zmian wtórnych w kanalikach, a także jest źródłem infekcji otaczających tkanek. Kolejną niedogodnością wynikającą ze zbyt długiego czekania jest konieczność znieczulenia ogólnego u małego dziecka.

Wrodzona lewostronna niedrożność dróg łzowych
Wrodzona obustronna niedrożność dróg łzowych

Czasem, niedrożność dróg łzowych może być spowodowana poważniejszymi wrodzonymi, nieprawidłowościami w budowie dróg łzowych. Proste płukanie i sondowanie dróg łzowych może wtedy nie rozwiązać problemu i konieczna jest wówczas endoskopia dróg łzowych. Polega ona na obejrzeniu dróg łzowych specjalną miniaturową kamerą, wprowadzaną przez kanaliki.

Intensywna infekcja bakteryjna woreczka łzowego może prowadzić do powstania ropnia worka łzowego, który jest stanem nagłym i wymaga pilnego leczenia w warunkach szpitalnych.

Ropień worka łzowego. Disorders of the Lacrimal System: Congenital Obstruction, Jeffrey A. Nerad MD, Mark Alford MD, Oculoplastic and Refconstructive Surgery, 2008.
Ropień worka łzowego. August 2, 2018; N Engl J MED 2018;379:474

PŁUKANIE DRÓG ŁZOWYCH U DOROSŁYCH

Jest często jedynie procedurą diagnostyczną, podczas której sprawdzamy drożność dróg łzowych. Przyczyny niedrożności dróg łzowych u osób dorosłych często są inne niż u dzieci. Ich leczenie jest bardziej skomplikowane. Przywrócenie drożności dróg łzowych u dorosłych zwykle wymaga zabiegu laserowego lub chirurgicznego.